Geschiedenis van De Actuaris

Algemeen
Het actuariële beroep is ongeveer drie eeuwen geleden 'ontstaan'. Aanvankelijk als persoon met wiskundige kennis die zorg droeg voor het beheer en voorbestaan van een levensverzekeringsmaatschappij of pensioenfonds. De aanzet tot het beroep van actuaris is feitelijk gegeven door een aantal wetenschappers die sinds de tweede helft van de 17e eeuw reeds statistische studies uitvoerden inzake levensverwachting en de berekening van koopsommen voor lijfrenten. Voorbeelden zijn Johan de Witt, advocaat en sinds 1653 raadspensionaris ("premier") van de Nederlandse republiek er zeven provinciën of de astronoom Edmond Halley die demografische data uit 1687-1691 van de, nu Poolse, stad Breslaw analyseerde.
Johan de Witt (1625-1672) paste een aantal ideeën die Christiaan Huygens publiceerde in zijn werk "Van Rekeningh in Spelen van Geluck (1651)" toe op het verzekeringswezen. Hij deed dat met zijn publicatie één jaar voor zijn (gewelddadige) dood: "Waerdye van Lyf-Renten naer Proportie van Los-Renten", waarmee hij feitelijk als de pionier van de levensverzekeringswiskunde kan worden beschouwd. Zijn rekenmethode van een koopsom voor een lijfrente komt overeen met de moderne wijze van premieberekening uit het actuariaat, waar men premies en koopsommen e.d. beschouwt als verwachtingswaarden van functies van toevalsvariabelen. De "losrente" uit de titel van zijn publicatie duiden we tegenwoordig aan als een annuïteit. Een ander belangrijke publicatie uit de 17e eeuw was "Natural and Political Observations made upon the Bills of Mortality" van John Graunt (1662).
Tot begin 20e eeuw was de actuaris nagenoeg alleen werkzaam in de levensverzekeringen of in de sociale zekerheid. Pas daarna kwamen ook schadeverzekeringen als terrein voor de actuaris in beeld. En pas een kwart eeuw geleden kwam (financieel) risicomanagement op het pad van de actuaris, een inmiddels niet meer weg te denken aspect aan het breder palet van de moderne actuaris.

Verwijzingen
Interessante artikelen over de geschiedenis zijn bijvoorbeeld: 'Landmarks in the history of actuarial science (up to 1919)', een paper van Steven Haberman , 'History of Actuarial Profession", een artikel van James Hickman (Wiley 2004) en in dit kader willen we ook graag een interessante link opnemen waarin professor Henk Wolthuis een groot aantal publicaties / referenties toegankelijk heeft gemaakt voor het publiek door ze als pdf-files hierin op te nemen.
[Terug]